Erai akirot 'etale' na elala
noi eitoswamae. Itoswamao akirot etale arai ekot itunganan aikengakin yenice
eipone loiswamatatar iboro kotoman ateker. Kwangin ipupun ebakai: 'mam etalakeso aikoc akojo', arai ebe 'etale kosi mam ingaingaenenoo imukerun'.
Ejai bobo eipone ece
loitoswamaere akirot etale: idumuni inerasi itunga ebe 'etale k'Iteso, etale
k'Icolin….' Kane kimisiikini ebe erai akirot etale na da itoswamao arai
elosikinit itunganan einer eipone loiswamatatar iboro kateker mutan. Kotoma
aurianuut, itoswamao etale aibois naka aitoswam akirot 'einono'.
Idumun bobo itoswamao akirot
etale kanuka aitoduna asuban nuka einono; ngun asuban nu da ijaunere ateran
nepepe ka imukeru toman ateker ka okilenike. Iirari akiro kwape: 'kilosi aipo
etale, kilosi aipudun ikoku etale, kilosi abwatar aberu etale….'
Ee bo erai akirot na itoswamao
kanuka asuban kanu da itolomunere itunga ice ateker. Na eupanara ka etale kwape
asuban, nes eitoswamae kanuka aitodolikinio apolou ebe erai ekisil ka ateker
mutan, eipone lo etupit ateker mutan ameun kolo sek.
Kotoma osula lo, erai akirot
etale na itoswamao kanuka aitodolokinio apolou naka 'asuban nu itolomunere
aberu toman ateker kokilenike nepepe ka imukeru toman ateker ka papake.
Kejaa ngun da, kimina katirosi
akirot etale, kwape ikisila, arai einono loka ateker.
Kwape asuban nukitolomunes
aberu nepepe ka imukeru toman ateker, erai etale asuban nu iswamao adaun apak
na elal. Katemasi egeunos asuban nu apaarit ngipengin na edolunio aberu toman
ore kokilenike kwape ateran kiton nes abwatario etale orekec ekaulo loka adumun
ikoku.
Konye nape eringa kegeuna
aipetipet akiro nu ibus aijen ebe, eipone loitoloseere asuban nu mam eputonor
kotoma atekerin kere. Nginiteker egitakina iboro arai ikisila nuitutubit. Kotoma
osula lo, kitatami ngun akiro nu iswamasi k'otalia ka nuipu. Mam kilosi ainaminam
atiakatiakaeta arai egelegelaata nu kotoma osula ka lo.
Kwape eraar aberu nateran, arai
ngin na emanyunio naka ateker ace, ngin ateker na da ejaas ka einono nepepe ka
ikisilake bon; itojokiaarit einono loka Iteso aitolot asuban nu da ijulakinere kosodete
da aitolomun aberu toman ateker ka okilenike. Enyaritai asuban nu aijul etale
arai aitolomun aberu toman ateker.
Kapaarit kana itutubitai kanuka
aitolomun ateran ateker ka okilenike, etukokinos amakio nuk’ateker ore ka toto
k'okilenike ka ateran arai oreke kana ibwanit ateran.
Nape tupuruc, ido kokek
kanak'ebwanan ateran, ewenio aberu emuria angabet kosodete ainaminamanakin
ikisila nuka ateker, arai aisisianakin nes etale aria eipone loitutubit ateker
na iboro aitolosio. Ejaas ikisila kwape nat mam ainok eisimidi.
Eebo, ipu noi ikisila ido
nginiteker ejaas kanuke. Erai apaaran na nes egeunere aicor aberu kotoma
okisila nuka ateker, ido kiyatas da koingarene. Arai mam ateran emisiikinit
epedori aingitun amodioberu na ejeni.
Asuban nu nuk'aitolomun aberu
toman ateker epedorio aiswamakin angor nuipu apaarit adiope, ido kore ediope. Ibore
yen epol nes kes araut angor nu pac amanyio.
Engetakinos asuban nu, ekaulo
karamakin eicolong loka ateker kowoete …'eicolongo bebel, emuria kolia….' Dodo
angor nu etolomun toman ateker aisal enapitos emuria kosodete kangabes kiton
ebong ne elacariata akulepek kosodete acakakin kuju togo. Nginiberu ecakakin
emuriake kuju togo ka totoke kokilenike arai kuju kaberu kana eseunitai aibwan
nes.
Kepotuu aberu na pac amanyunio,
nape eringa akoik kepoloor, ejaikinos asuban nu elacere nes. Etukokokinos bobo
angor nuk'ateker kosodete alacar kakuan ka aberu iboro ngun kolo aponiatar nesi
kobukec. Iboro kwape nat atipe, akeeken, kede kikee da arai enapit nesi kes. Ekaulo
loka ailac ebarenoorio nes itima kiledakinete akinyet naka akituk akuana.
Kwana apaarasia nu etapit
amakio nuk'etale aitim ngun angor nu da kanuka aswamusinei kec mam ipudas
aberene itimakec. Abois naka akolocoor akou kere engerunio itima idis kanuka
asuban.
Nuepol aijen kes nuta ebe, erai
bobo aparan na nes iyatakinere aicor nes aswam iboro ice kiton ne idounio.
Imikio nes alosite obukec,awokokin itunganan yeni katekerike akipi, aikoc
akoit, adoore odula nepepe ka ainyama amoeteka.
Erai bobo apaaran na elacere
aberu, nes ijukarere akiro obukec kateran kanuka aicwe aparis nginikolo
amearere ibarene nuke emanyit. Esubit kane bala ideleleete akiro ebe erai na
asuban da na itodolikenere aitutuket naka emanyit. Katemasi kanuka alosit
akonye kojokan itelekaarit kouriei aberu.
Ibus aijen ebe, erai ailac
aberu asuban nu da itodunete ebe mam bobo nes eringa erai naka ateker kana kolo
aurunere nes. Elakilakaa nesi ngun kwape iteere koipone kalo elacareere nes
iboro nu kolo aponiatar. Ido bobo epedori (ecamakinitai) ajaikin asuban
nuk'etale kalok'ateker ka papake.
Kidou aberu mam ecamakinitai
nes aitolomun imukeru kinga kiton kito ne edengoror aililiget (apusit) alemar. Arai
da kidoikinitai ikoku yen adekis, nape itodolunerere ore mam bobo cut aitolomun
kinga kiton aparan na ipudunere k'omaikinete da ekiror.
Nape eringa ikoku kipudunio,
ejaas ikisila nu itutubitai aitodolikinite. Ikisila nu mam eputonor kotoma
atekerin kere. Atekerin ace, itojokiaaritos mam yen emasit ajon alomun togo
ngol.
Ijukario itunga obukec ka toto
ka imukeru kanuka ayangaun iboro nu itutubit ateker aipudunio ikoku. Ngul lu
iyakiaritai awomare iboro nuu, elosete kotingitos ebela loka ateker lo da
itanapikitai emuria. Eyaunete kesi kobukec kaberu iboro nuitutubitai, ido
egitigita iboro kotoman atekerin. Konye kejaa nuka agelegela naka iboro mam nu
etwakianarete: eritei, adere nakadwaran, eipiret, ajanit, atido, abalang,
imare, alos, emaido, ikanyum kede k'akokor.
Aso dodo aparan na edoyoo
aililiget k'ikoku, nape kedaun amaikin ekiror etukokinos angor aipo etale. Ipounete
inyamatakec kalaro. Ekaulo loka ainyam, eramakinete eicolong loka ateker. Kwangin
kowoete emuria kolia, kibwongasi 'Akapet
modok, emuria kolia'; ido kotakarete angor aisom asomanakin ateran ka
imukeru. Akiro nu ebongobongoo kokosio kes nuta: Emuria kolia, loka mutan….kolia; Eicolong bebel, loka mutan …bebel.
Erai ekosio ngol loetapit
atekerin kere aitoswam. Iyatakinit yen ingarenikinit aimarimar ikiroria ka
itunga kaluk'atekerkec. Ikarieete ido kibwongasi… "Emuria Kolia, Akapet Modok".
Etapit kwana itunga airat
eipone lo esomiata amakio etale ka cut eipone lo ekumonokinere kilwatanakinete
da ateran (toto kimukeru). Idumuni amakio ace elosete cut aidokonokin
idapaicakec nupe esisi akou k'ateran. Angor ace iswamaete nukepali kwape nat
ailwatanakin kabiinikin (auwonokin) naceberu.
Atamakis atekerin nuipu
aitidisiaar akiro nuk'ileic nuu, ido kitegeleete da angor nu eringa ipopotos
iboro kwa kangun.
Konye kolo sek arai asuban nu,
nepepe k'eipone da no akumonokinere aberu esomio, nu etojokiaritai kanuka aicor
aberu kotoma adumunite etau lo etiting. Araut aberu kore kon ka alopet mam erai
na itutubit ikisila nukitunga kalu egelegela orekon kalu epote ore. Arai na
aicoretait ebe ngul itunga lu elosete aipejonokin nes mam eputonor. Ice kakesi
emimir elosi, ice esisi adinga ido ice inyakinyakitos. Erai asuban nu aicoret
ebe, akot nes aberu kokapakina naarai elosi adumun ipejok luegelegela, mere
luekot nesi bon. Ejai nes aisisiaun atiting kosodi aisa itunga komam aise ikur
kobale.
Apotu nat katiroritos ebe,
ameun aparan na elacere aberu itutubit ekisil loka ateker mam nes aipejokin
arai alosite obukec kiton nes aidoun. Eebo, kedau aidoun ejai aitemun apaaran
na do iswamaunototor nu. Kony eringa nes kecamakina alosite obukec kwape
apejonon aangar ikoku, ejai ber aiswamaun asuban nuka abwatar etale.
Mam apak na itutubitai na edaun
aketemonon dodo konye ebwatario etale. Kere elomunete kojautene loka ikauriak
k'aberu kana. Nape itemokiniat kesi iboro nu itutubitai kanuka asuban kanu
(ibarasit, imare, emaido, ikanyum, isuk, alos, atido, eritei, eipirete kede k’aingol)
kwangin kiswamaete asuban nu. Ibarasit yeni elemunio elomuni kotoma omukeru. Arai
erai ikoku itelepat, elemunio ibarasit yenikilokit, arai erai ipese ilemuni
ibarasit yeniberu.
Aso kanen do angor nuka ateker,
ka ikiliok idis kotingitos eicolong kede k'ebela loka ateker anyoikin aibe
obukec kaberu. Sek ber nape eringa kenyounio ebarenorio aberu nepepe ka ikoku ka
yen ipoyo etaleke, itima kosodete aibwaikin itima nu toman adere nakadwaran. Inyalakinio
itima kede kakipi kanuka abwasia itunga korot. Erot
kere ebwasete aberu akipi kobalas ebe: "Kolilim kolilim …"
Mere bo aberu bon ebwasio
akipi, ngul da itunga lu iriamatotor kesi.
Kedolot orekec ka aberu,
iboikinos orute kiton ne erikokinere ibarasit ngin yeni elosere aipoyo etale. Kedaut
kes aisiamaar ibarasit elomarete kiton ore. Erasar aberu togo ka totoke
aiboikin kiding togo (opir), ne da edumakin atap kede ka emagira arai kwape
ejenere kaiboisio ace edek. Arai erai etale lo emasere ajon, edumun ngun da
nupe cut idik tetere ber ibangi eporie. Ekaulo kocopet konyet ajon. Nen do
edelorot luebwatunete aberu ekosio, "Akolodong
itemoni euriei", kibwongasi 'Eicolong
bebel, emuria kolia, akapet modok'.
Erikunio ibarasit yeni esubere
etale okek ka toto kaber. Isiboikinio aberu kede ka ikokuke akoik kibarasit . Iboyeete
kesi kiyingiyingoosi koutas angor ace aijer (amojir) emorising kibarasit.
Kolo sek ejerio ibarasit kiton
ne etwania dodo konyet etubio. Kwana nape egeuni ibarasit aibele akonye,
kokoporete ikiliok aitub ka aijeng.
Ekot aijen ebe, erai etale
asuban nu ingarenikinitos angor. Ngul ikiliok lu eupasi ka kes erai aswamukec,
aijeng ibarasit nepepe k'eibwonga. Kosodi bobo arai ebongorete kikamusikite
akwap, erai aswam ka ikiliok kalu aidar ayuara.
Ejuk amojong na ingarenikinit
asuban nu aberu nepepe ka ikokuke. Iledakini nes (aberu) ikujit oreete, opura,
okeperin k'atorob. Ikoku da ejukio kwape kwangin. Nape ejuk aberu ilama
kwanata: Kolilim, kolilim …. Kisuburik
bobo aigaikin ice…
Kedau aijuk kes, itanapikinio
aberu nepepe ka ikokuke nginidiope kakes amoeten nakabebelei omorising.
Iyatakinio asuban kotoma oipone
loka aipoore kalaro. Mam itunga ikulepek ere enyamete inyamat nu. Kotoma oinono
lok’Iteso iyuunitai ebe arai kenyamata kesi epedorete adumun akuwei.
Mam erai ainyam bon, ebakasi
ice ebe ainguun apur da apur einakin itunganan akuwei. Nu kere itorunitos
okisil ebe mam itunga luk'ateker ace emorete etale ka luce.
Aso kanen kedaut ainyam
inyamatakec etakarikinete bobo aisom. Esomete kesi kolukunitos aberu. Iboyei na
kede k’imukeruke. Nat kedol alosit obukec, ibwokete iborokec kere, ajono da
nepepe ka amurwos ka ibarasit kanuka aiyatakinia asuban kobukec.
Ekot aijen ebe iboro nu
itwasamao kanuk’etale eraasi ngun nuitutubitai kotoma okisil loka ateker
kangin. Katemasi ebe aria itutukit ateker ebe mam aimat ajon kotale; apolouke
mam etirorio imodiobore yeni ikaminut ajon.
Kolo sek esibwokio aberu amot
k'ajon kosodete awenikin amurwos kibarasit opura. Arai ngin aswamuke kiton ne
edoliot orekec. Ebongete, ewoete kibwongasi ido kobwasete itunga akipi.
Idumuni kodolot epasit, kanu
naarai alwana erot. Kangun ingadakinio iboro kere kiton aparan na etupakin ne
da iyatakiniata kesi asuban kec. Arai kitutubot aiyatakin asuban apaaran na
etupakini, itutubit ekisil aberu nepepe ka ikoku – lu da sek eledikitai akinyet
naka akituk nepepe ka ikujit, ido kowenitete emuria angabes – apero kwangin
komam ailong.
Asuban nu nuetupakinete
eputonor kanu sek eswamasi ipudunio etale. Ipoete kesi kalaro, ido engetakinete
kosomete eicolong bebel. Ejai ekosio lo da etapitor duc agolokinio asuban nu lo
enyaritai 'Adidima' edupo luce’.
Erai alosikinete ka ekosio kalo
aicor aberu ainyekin araut nakenyakan akiro.
Kedaun aipo etale, nape keloma
akolong, elacari aberu emuria lo ewenikitai angabeteke kosodi acakakin kuju
togo ka aberu kanak'ebwanan nes.
Erai etale asuban nuka
aiyalama. Ngun nes itutubitor ekisil loka ateker ngul kere lu ejaikinos asuban
nu, ka cut ngul lu anyamata arai amatata imatene nuk'etale aidar aipuc kede ka
aiyalama. Arai kibuca idiope ka kesi, itegelio ibarasit kosodete bobo abongokin
asuban tetere ejukio ikoku. Arai mam nu iswamatai emina ikoku aibangubangun
arai akiminganar.
Kotoma otalesinei nu emasere
ajon, ejaas asuban nu enyaritai aiju adakai kwape nu egolokinete asuban nuke
etale. Ekaulo lok'aparasia auni ameun ne abwatarere aberu etale, ebongorete
itunga idis obukec ka aberu aiju adakai. Eyaunio amoti nupe sek amasiata kesi
ka adakai da nape enyeinete kanu kes aiju. Mam bo erai ebe ijuwete aparan kere.
Ijejemikinete kesi aijuikin adakai ngin aijejemikin ekaulo kocopakinete ajono
akulepek.
Ketubor esabiti ediope ameun
abwatar etale, arai erai ne emasere ajono esabiti ediope ekaulo loka aiju
adakai,ebongori aberu nepepe ka ikokuke kanuka asuban kanu enyaritai 'atikokin
etale. Erai na bala apejoke, na da einaria nesi itungake ikoku aanyun. Aso nen
esangakinete asuban nuke etale.
Eraasi asuban nuk’etale
nuitegelikina noi. Duc duc kotoma oiswamae loka iboro kotoman atekerin k’Iteso,
erai ikiliok kes ingarenikinitos asuban. Konye kotoma otale, erai angor kes
ingarenikinitos asuban. Erai aswam ka ikiliok arai iitoritai kes da otale,
aiboi arai aswam kwape iswamaata angor nu.
Ee bo, ejaa aswamusinei nu
ekotere ikiliok, ka cut aswamusinei ngun nu esil angor aswam. Erai ikiliok nes
etapit aitub nepepe k'aijeng ibarasit yenik'etale. Ido arai ejaasi
ingarakinitos angor eibwonga. Konye luce kere iswamaete angor akulepek.
Mam epatana ajenun ibore kolo
enyekinere angor asuban nu, konye esubit bala itorunito oipone lo kolo
eswamatatar nu. Arai asuban nu nu atapit aswam komam ileic, ne da
ekumoonorototor angor. Kosodi bobo arai asuban nu nu alosikinitere aicoria
angor kotoma akiro ngun nuka aiyeyaa nu ikamunitos angor bon.
Idelelei aitegelikina k'etale apolou
nepepe koipone kalo iswamaere. Mam asuban nuk’etale ebongobongoo. Nginiberu
iswamakinio irwana atipet bon, ido kanuka ikoku kayen sodit kotoman ateker na. Arai
moolo ketwana ekiliokit ke kosodi nes adumun ece, arai erai lok’ateker ka
ekiliokit ke kaloatwana mam bobo ebongokinio etale. Ebongokinio arai kemanyari
aberu na ateker ace.