Wednesday, 24 July 2013

Asuban nuk’Eipurone

Erai aimorikikina elacet nepepe ka apetetait naka amodiotukot naka itunga kere. Akwap da arai epoloi, dimito ber itunga aimorikikin. Kanuka adumun aipuc kede kaimorikikina iburat itunga ajaus ka aminanara,apuponor, amunonor nepepe ka ayonganar bonik. Kanuk'aidar iboro nu kojokan etapit atukona nuka itunga aitutub akiro nu ebeit nginitunganan aitup. Erai eiswamae lo nes enyaritai ekisil. Kotoma atukona arai okalia ice, eraasi ikisila nu iwadikatai.

Egelegela iponesio luidariata itungasinei ikisila kec. Atekerin ace idarete ikisilakec koipone loka awaragasia. Katemasi erai toman awaragan nes isisianakinere itunga. Mam amodiowadikaeta da.

Etale arai ikisila luk’einono kaloka Iteso erai nu erucokitai toman awaragasia ido itodolikino itunganan koipone loka aitukurian. Eebo kotoma aite esubit bala erai nu mam adumunete ido epatana kwana itunganan asesen nu kosodi atemar ebe emamei adumunete. Arai baat ebe eraas ngun asuban nukolo eswamaete itunga luamameete kede ka aomoomo.

Konye kejaa ngun da toman awaragasia nu, toman aitukurianeeta nu ejai acoa naepol noi. Kwape aanyunet, apedor amojong mutan alimokin akokuke ebe …arai kipoo kingacacaarite akeje edunyoori akim….

Ejena ebe mam nu iswamaunos, konye arai kirwania itungana eipone lo enokia akim naka akito nepepe da ka eipone lo anapitotor kolo kesi. Angor mam anapitos ipalei. Apolouke aingacac akeje arai bala apalite iboro cut apalit. Dodo konye arai edesitoi akim kosodi adetakin nekangor, anyoika bo etakanuneete? Mam cut apak naka aomoom nukiswama idimarai adetun adetun. Aronus emina adetun na aupanara kede ka amot na ejai okiyal da atengeloor kosodete abukokin akim. Kwangin kodunyoori akim.

Kotoma okokoron kalu kilosi aitetem ngun nu ikamunitos ikisila nuk’Iteso - ikisila nuk'einono. Siri kewomoom itunganan ebe kilosi aipetipet kere nuka ikisila. Mam. Kilosi atiror nuu kwape aitacaunet naka apolou naka aibucanareeta arai aronus kotoma oinon loka Iteso. Kotoma aurianut kane kilosi aitatam ibore arai iboro nu eyaitos Iteso kwape aronus nepepe ka eipone lo epucere aronus.

Kilosi da aitiak aronus irwan aarei: nu epurio koipone loka egelit nepepe kanu epurio kotoma asuban nuitutubitai. Erai arokusio ngun nu esubio kotoma asuban nu itegelikina nes erai alosikinet naka esula kalo.

Kotoma atutubet nakiaareit kilosi aimor adis nuikamunitos asuban nu epurere. Ido kigolokin kilosi aimor asuban ngun nu iswamasi nuitegelikina nu mam elibunitos kotoma Oteso Asuban nu ikamunitos imukaman, imusimun nepepe kede ka asuban imusaaban.

Iswamai itunganan aronus arai adiakaret arai mam aswamusinei ke eupanara nepepe ka ngun nu itutubit ateker. Katemasi nepe ebilia nes ekisil loka ateker, eswama aronus. Ee bo ejai bo atemar ebe nape iswama itunganan ibore yen ebilit erai emengit ekisil adiaka, konye egelakina akiro. Ejai ber nu atiror ateker dodo konyet eraun aronus. Katemasi ebe epedori itunganan aswam nu kere konye arai mam ikamunitai, kakonye ka ateker, ido kakonye ka ilopet mam ediakit.

Kwape aanyunet, epedor itunganan aswam nuka eyelo nepepe ka aberu ka itunganan ice. Arai mam ikamunitai emamei aronus adio da. Nape ikamunere kwangin kijulakinos akiro. Kakonye ka ateker eraun nes yen ediakit.

Nu epol aijen kes nuta, kakonye ka Iteso nginironus erai ibore yen etakani ido arai mam itunganan ikamunitai mam aronus. Eebo ejaas aronusio ngun nu da itodunos akulepek karai da mam ikamunitai itunganan iswamai konye ikidiok nu noi.

Kejaa ngun da ibus aijen ebe aronus naka idiopetunganan etirorit arai isiriengun ejautene loka ekek kere. Kotoma aurianut kipedori atemari ebe erai aronus ibore yen emengit ekisil loka ateker, ido arai kiswamaun emina aigurwokin aijara naka itunga kotoma okek.

Ipu noi aswamusinei nuideleleete kwape aronus nu da ibus ti aipur konye kotoma apapolai adis nuetupakinete kilosi airereori eilamane, nepepe ka eyelo kiding ipajan.


Erai eilamane ibore yeni iswamaun arai kotoma akadakinete, elosi itunganan aipotipot akiro kojai alosikinete naka amunor yenice ationus atakanikin. Kotoman aiboisio ace nuk'Iteso erai akirot egasit, aiken nes itoswamao. Mam akiro nu atiaketait, enyamitos kere apolou adiope.

Mam eilamane erai ibore yen iswamao aswam komamei cut da imodiobore yen ageuni. Duc duc erai amamus ka ayonganar – na da itodun koipone loka emwangit. Emwangit lo erai aitodunete naka iponesio kanu eroko. Ibore cut yen etapit ayangaun elamit nes ajaus ka aituk.

Aso kotoma oinono loka Iteso erai itunganan yen epol nes epedor ailam yenidid kamake; kwape nat ikaurian ailam ikokuke. Ikote iboro nen idimirai ecen bon arai da kedit nes epedori ailam lukamamaike. Nu ikamunitos ecen kilosi nat ainaminam sek.

Nu epolok nu ibus aijen kanu ikamunitos eilamane kes nuta ebe, mam eilamane ikamuni itunganan nepe tai arai mam nes ediakit. Ido ebe erai yen ediakit bon nes iswamakinos akiro nu.

Kotoma okokoron idis nu etupakinete kilosi aitatam eipone lo ilamere, aanyuneta nuka eilamane nepepe ka asuban nu epurere elamit.


Ipu noi, ido egelegela iponesio nukilamis itunganan. Konye kotoma ailamasinei kere ejaas iboro idis nu eputonor. Katemasi arai ikonakin mutan ai itolosi eilamanike, esali etau ka eilamane eeputo. Etau loka eilamane nes alosikineta nu ejaatatar itunganan yen iswamaun nu, nepepe ka akiro nu inera nesi. Duc duc iswamaunos nu kanuka akadakinete arai anyunyura, nu da einakinete yenice aimo eipone lokitodunes ajimi na ejai otauke.

Kanuka ailam, eminasi itunga ice adokar atitip kolacitos inapenekec. Kanen kolomakin airacirac akiro, akiro kwape nat nuta:

"Aso kito jo, arai mere eong papakon (totokon) ape kolot kodol ne idoli……"

Arai baat iraciraci akiro kododite neka ikiliok (neka angor) kobala nee: "Arai kito mere nepe nee itoruni ijo….. kolot kodol ne idol, ibongun mwaaru".


Akiro ngun nu irioroi kotoma anyunyura mam edaunos ati tai. Ecamunitos ido iyuunitos Iteso ebe ejai itunganan yeni ilamitai akiro nu eroko aiswamakin. Ice ebwangarete ikerepi, ice mam moi kace epedorete emanyit; ice dimito keraunos ikoribai…. Kwangin kiton ne etwania arai mam ejukitai.

Etapit apupun Iteso inerasi nu ikamunitos imodiotunganan yeni erok iponesio arai iswamai iboro nu kakonyekec eroko ebe…mutan ngol (ngin) kilamio kolo …. mutan mam epedori imodiobore kiton ne moi kace ejukere ……

Ee cabo ejai itunga kedekakin itunganan, arai keanyut nes iswamai nuke elepa abuonokin ibore einakinit mutan aswam kwangin. Ido da egeunete amootoi eipone lokimukeunes nes. Ngun epedorete aremor itunga amurwonot. Kosodi arai ideleleete iboro ebe ilamitai ido arai ejena mutan yen ilamit nes, itemokinio akiro kanuka aitupucikin.


Kedaun aitowosia yeni ilamitai nen pei ka yenikelaman, itegelio yeni ediakit. Ejai nes alemun ibarasit. Arai da mam, ka cut ne idumunia ebe mam bobo yen ilamitai acoa aipupu nu ilamitere, engitunio emurwon yenikelamn. Nen do alosiot itunga kayen ilamitai aingainga nes aijuk yenikadekan.

Kanuka aijuk, eario ibarasit kosodete aijuk yen ilamitai ikujit oreete, okeperin, opura kede ka atorob. Nape ejukio ebala yeni ejuki ilama ebe,(arai itoswamai akiro kwape nat nuu):

"Aso adaunos ngun, kiraun bobo oni ipapero adaunos nuka anyunyura. Kajuki eong ijo tetere angaleukon ebongokini….."

Mam yen ajukii icorakinitai ainyam ibarasit ngin yen asubanakinere nes. Eomitai ebe, arai kenyam nesi ebongokini bobo nes ailamasit. Konye luce itunga lu ejaasi asuban nu epedorete ainyam. Eraas nu asuban nu iswamao arai arai ejari yenikelamani ne da epedoriata itunga aingaingaun nes aijuk yenice. Egelakina eipone lo epucere ailamasit ka itunganan kayen kolo abu kotwana.


Katice pak atwana kolo yenikelaman sek. Ikonakinio bo ai esubanakinio yeni ilamitai?
Arai ketwana yeni kelaman kokotos itunga aitupuckin kes ejaa asuban nu iswamao irwana aarei. Nusodit kes ngun nu iswamao arai eringa yenikelaman kidaa, nukiaareit kes nu iswamao arai kolo sek aponi kidaai yenikelaman.

Eraasi nu asuban nuk'aitupucikin nape eringa yen katwan kidaa nu iswamaunio arai arai ejenete itunga ebe elamit kolo yeni katwan itunganan mutan, arai baat yeni ilamitai nes elimor.

Kanuka aitupucikin iburat yeni ilamitai aliikin kosodi angobar akipi kakan ka itunganan kayen katwan. Emidari ikipi nuu kinera akiro kwape nuu:
"Okwe kitimoi. Abu kadiakarite….."

Etiai ka asuban kanu kes nu. Euriaka konye kopol apolou kec noi. Katemasi, kotoma amidar akipi kakan kayen katwan itjeenari yenilamitai ebe mam nes aronus kotauke. Ebe ecamunit nes aimor ka yenice.


Ne kolo aponi kodaunere ainuk yenikelaman, ido kanu naarai mam ajenio ebe elamit nesi itunganan mutan, nu iswamaunio nes alosit edwarit. Erai emurwon nes ingituni yenikatwan eipone lo ekotor nesi asuban nuka aitupucikinor aiswamao.

Asuban nuu, elomunete koipone kalo ekotor yenikatwan. Etapit korai ecen nes ingarenikini asuban nuu. Arai da kejai emurwon toman asuban nu, erai ecen nes ejuki yen ilamitai. Ejuki nesi nes kokiror kayen katwan. Inyamat nu esubere ipoyo ka awai ates.


Kotoman aijar naka nginiparaaran etapit ipegeta alomunun, ido da kopedorete ayaun iceleta arai baat abuonokinio naka akiro. Katemasi emina ecelet aiyatakin kiton da itunga angolopikin arai yenice asabakin yenice akiro. Kanu naarai imiela yen esabakitai aikengun ebe mam iboro eraasi kwape ebakare etapit itunga ailair.

Ejaas bobo ngul da lu etapit ailaira karaida kejenete ebe enyamitos akiro. Ipupun itunga ikalalaete … arai kito eswamat kakony emun; arai eswamat kebet ekipiei…

Ailair nak’Iteso na etapit aitoswam arai elangir akiro iswamaun kotoma aimat ekuron. Aimat ekuron; aibwaikin ekuron toman adere kosodi ainyalakin akipi kosodi angobar, arai mere kwangin da aibwaikin ekuron toman adere kosodi aingu da aingu bon, erai eilamani nepepe ka ailaira na eposik nuke. Aimat ekuron kwape eilamani ikamunit da akiro nu elosi itunganan einer kede da ka alosikinete naka etauke.

Kotoman okokoron idis nu etupakinete kilosi aimor adis nu ikamunitos aimat ekuron: eipone lo emasere ekuron, eipone lo iswamaere, nu etakanuneete ekaulo loka aimat ekuron, nepepe ka eipone lo epurere ekuron.

Erai ekuron lo inerai nuke kane no pe kijen no da kidumakin toman okiyal ekaulo loka aipo ka akito arai baat atotol, arai baat ekaulo loka aicweikin apungurei.

Mam ekuron erai abalang nakitona. Abalang itoswamao arai icwei kotoma okwi nu da ejenio. Konye ekuron elomuni kotoma ainok akito nuka aonok.

Aso arai kelom angolopa kosodi apipilikin akiro ngun nu ebuikinitai nes epedor itungana aimat ekuron. Itodun alangir naka anyunyura kotoma adere na emasere ekuron. Lo ededeng kakesi kere nes lo emasio ka ader kanak'itetet arai kwape enyaritere nes adere nakadwaran.

Nape emasia itunganan ekuron ilama nes kinera akiro kwape nat nuta ebe: "Aso arai kito eswamat eong akiro nu kabuikinitai kabongok eong ekuron lo …."

Katemasi kotoma aimat ekuron erai aijen, aiyuunite nepepe ka alosikineta – ngun alosikineta nu ideleleete kotoman akiro kanu inera yen emasi ekuron nes itaraunete nes eilamane. Epedorete idwe aboliar ekuron, aibwanakin aderekai kosodete ainyal ka akipi, arai baat aimat da, konye mam nu erai aimat ekuron.


Mam ekuron lo emasio kojai alosikinet ebongenenei mam nu iswamakina itunganan. Nape emasia itunganan ekuron, ketuboros aparasia adis etakanuneete aanyuneta. Idumuni yen kamatan ekuron arai idweke, arai kenyamitos nes akiro idedeei akuan. Kosodi arai mam, iswamakinos itunganan yen asabakini nes akiro… arai mere kwangin iswamakinos ikoku kayen asabakin yenice akiro.
Ajimii nuk'ekuron mam ewoliorete. Idedeete ber kosodete konyet anyalaanar. Nape ewanyunere nu kogeunete itunga abuonokin, arai baat ingai abu komasite ekuron. Konye kanu naarai duc nape elosi itunganan aimat ekuron, elimori alosikinetake, arai katice pak emasi kakonye ka itunga edodore ajenun yen emasit. Kwangin bo do iboikinototor ikapolok luka ateker kosodete aitowosia itunga lu iarei; yenikamatan ekuron nepepe ka yen emasikinitai ekuron. Dodo ngin yen enyamitos akiro itegelio imerekek yenikirionon kanuka asuban kanu epucere ekuron.


Kanuka aipuc ekuron erai ngin itunganan yen enyamitos akiro nes elemuni ibarasit – imerekek yenikirionon.

Dodo tupuruc sek nape ecila kide, kotoma aparan ngin na eseunitai kanuka asuban kanu, etubonorio amerekek na imageger kosodete aitolot nes airimor ere. Etubonorio imagegere kotoma aibois ngin na amasikinio ekuron.

Adere na kolo amasere ekuron, arai eringa ejai, ngin da ejukio ka aokot ka amerekek kana.
Kolo sek etolosio imerekek yen, kedaun atubonor imagegere kiton oswamai arai airiamet nak'irotin ne do irikakinere atubor akou. Kwana etapit aisunyar atubor kanepe orute dodo konyet aibwokor acakar oswamai. Ekaulo aitodolikin amerekek na oswamai (arai airiamis kirotin), ebongunete itunga lu ajaikina asuban nu ore eililinga komam cut angoliaar kau. Kengolia itunganan kau apolouke ebongun ekuron ateker. Nen kojaun bobo aipopoun asuban. Nu egelakina kes nuta ebe, erai yen angoliari kau nes itegelio.

Amerekek da na inyekinere ilongwau (itunga luka ateker ace) kes enyamete. Mam imodiotunganan yen kateker kana iswamai asuban nu ecamakinitai aiiri ibarasit yen. Erai kenyam ebongun ekuron ateker.

Ngul da ilongwau lu enyamete isubasit yen eburat anyamakin nepe edumakinete kesi nes. Mam isiikitai kes ayangaar amodiokiring ore ilemun ikulepek asuban konyamata. Kanuka aidar nu iswamaunos, erai duc aswam ka ecen ajaus nen. Ngin akiring na ideun ejai aicwe arai baat ecakario.


Eyelo kiding ipajan erai aronus na elangir noi kotoma akonye ka Iteso. Ejai aronus na irwana aarei. Nasodit nes na itorun toma ayelokin naka ikaurian nepepe ka ikokuke. Nakiareit nes na ikamunit eyelo kiding ipajan bonik. Kotoma apapolai nu kilosi aimor nu ikamunitos eyelo kiding itunga lu ejenasi katupitos eipone loda kidauna atiakatiaka kes; kiding ikaurian nepepe ka ikoku, kede kiding ipajan.

Erai eyelo kiding itunga lu ejenas lo, kotoma Oteso ibore yen mam ecamunitai. Ido yen ediaki koipone kalo asesenio kwape ikacudan arai itunganan yen ibapit akwap. Teni, emamei akirot na itoswamaete Iteso kanuka adiaket kana idimi arai enyaraete ecudet. Eebo, erai akirot ecudet na da itoswamao kanuka aitodolikinio apolou naka iboro kanu esiliok kakonye ka itunga. Akirot na da itoswamao kanuka eyelo kalo, 'ekika', arai 'eitalo' erai na elibunit kotoma Amugaana. Kotoman Amugaana erai akirot "Ekika" na kipedori aijulakin kotoman ateso kwape ateker arai ekek. Kwangin kotoma oitoswamae, erai akirot na itoswamaete Iteso kanuka aitodolikinio apolou naka eyelo kiding itunga luka okek ediope.

Akirot nace …"eitalo"…. erai apolouke kotoma Ateso bala ationus arai ibore yen eyangauni ican.


Mam erai ikaurian bon – yen ebekunit ikoku mutan – nes inerai luke kane. Erai akirot ikaurian na imoriarit itunga kere luka ateker: itunga kwape nat, papa, toto, mamai, ejaa, tata; ido kotiroritos da okalia ka toto nepepe kakale ka papa kikoku da. Eraas nu, nu ecicing aiswamaun konye kojaanar lupe idopetos kes.

Kwape nat sek aponiata katiroritotor, erai ayelokin nak'ikaurian nepepe ka ikokuke na enyaritai eitalo, kotoma okokoron nu etupete kilosi aitoswam akirot eitalo.

Erai adiakareet nak'eitalo na etapit aitodunun kama ejai ikaurian yen ediakit. Ewanyun koipone kalo imojumojuunoor itunganan, akeje ka akanin abuonor.

Arai kibwap eitalo ikoku, emina arai erai ipese ainakin arakakin. Kosodi arai kedumu idwe etakanuni aronus naa koipone kalo etulanaratotor idwe atwakare. Eraun ikoku aijulakin aijulakin ediope epone ka atwanis da.

Ejok ber aitodun ebe, aanyuneta nuu nuka eitalo kama ejai ikaurian, arai erai aberu eputonor kede ka aanyuneta nuka adeka na enyaritai ko Buganda OBUKO. Erai na adeka na na enyaritai obuko ikamuni ikamuran arai emoreneneete nepepe ka okilenik'akokuke.

Kanuka alemar aronus na nak'eitalo nepepe ka adeka da na eyangaun nesi, ejaas asuban nu iburat aswam. Kwana aparasia nu etapit itunga aswam iborokec kotoma aiyeiya, ido aibois nak’aiswamaun akiro kere, itojokiaaritos ice aitoswam ikee nu matan, nu enapio kede kanu egerio akuan.

Ejaas asuban da akulepek nu kolo eswamaenenoo, ido eswamasi kotomas airiamis naka irotin.
Tupuruc sek eringa akolong kelomuna, etukokinos itunga airiamis naka irotin kanuka aipoore eitalo. Nu eswamaete aronus na, isiboikinio kiding komam imodiobore yen enapitos kakuan. Aso aparan na kere ameun tupuruc kiton ebong esomete itunga kowoete. Inyamata nuka asuban kanu ipoyo kotoma orot nepenen. Esomete kotingitos abotei nu da itekaata ngul lu ediakitos.

Kanuka aijuk, ejukio kes akuana kere. Ido arai ketubun itunganan yeni ejai orot ke aibe nenice, eworokinio ebe: Kijaa so ne aisom ecudet.

Arai ekot itunganan ngin da epedori aiting ebela kosodi aswalaswal lukadiakarak. Dodo nat ebong keloma akolong, nes ebongorere ore. Nen do emurwon ailongari ikacudak nu kitoswamai ikee nuka eitalo. Edonyokini nesi kes ikee nu napan.


Ajena kotoma atekerin nuka Iteso ibwapin kowaitin kere, kokek kec ka toto nepepe ka okek kec ka papa. Ido mam ecamakitai itunganan emanyit kotoma ateker kec. Aso arai kediakasi ipajan kosodete ayelokin, erai aronus na na enyaritai ekika.

Epatan ajenun arai ediakitos kolo nepepe ka ipajan ke kanu naarai apak na elacere nes kepotuu, erai na aingiset na ekokit aingisit tetere itemokinio akiro atipet. Arai mam apese elimorit erai ekika lo itodun koipone kale edekedekaanatotor idwe. Etapit adekedekaanut, enonok awate ido mam ejarete adaun apak na eoja.

Nape etakanuniata aanyuneta nu, kwangin ingisere aberu nepepe ka okilenike da arai moolo kodiakaritos ka ipajan. Arai ikote akiro itemokinio nen, itemokinio epone loka asuban.

Eebo itojokiaarit einono loka Iteso ebe, erai yepe kolo adiakari nes eyangaunio kanuka asuban kanu, konye kwana elajakin ekisil. Etapit kwana, aibois nak'etelepat arai ekiliokit lo adiakiata aberu na, elemunio idiope ikoku yenik'ateker ido ekiror ka etunganan kalo kolo adiakari da ililingiaro cut.

Asuban nu epucere eyelo loabu kotakanuunite kiding ipajan eojak noi, ido elomunete kotoma oipone lo kolo ediakitotor kesi. Arai kolo ediakitos ikauriak lu kere, apese da nepepe ka ipajanake kosodi ekiliokit arai papa kikoku kwangin, eswamao asuban nu irwana aarei, kobukec ka aberu nepepe ka orekec ka ekiliokit.

Kolo sek ageunio asuban nu koswamai, ne da edukurunere ikai. Ngul lu ediakitos esiboikinio toman akai ngin. Emuliaaritai cut komam ekek. Ameun nepe elomariata kesi ilodoorio ne kebeit ekek da kiswapakinete anya. Dodo lu luediakitos isiboikinitai togo lo komam ibore yen enapitos. Ngul itunga lu eponitos asuban nu, ecakete amodiogasia kere na edumunete toman awate kitunga ka lu ejaasi toman oidukuru.

Eario ibarasit kosodete ikacudak lu ikulepek ajuko. Inyamatakec da emorete. Akiring erai nak'opikisit nes ekorakinio kes. Ekonyari idiope kokonyari yii da, akiring ngipengin adiope kiton ne edolokiniot akoit. Ebelio akoit na (nak'opikisit). Nape idecakinere akoit ka ekikep, kicweikin ecen eidukuru. Aso dodonginidiope kotoma okacudak abelari akerit obukec kotukitere. Yen epedori ayapiikin epedori aswalanari. Ice ibiribireete kesi. Konye mam ikacudak lu angoliaari kau.

Kanu naarai ibiribirio itunga lu ekerete etapit anyar asuban nuu, asuban nuka aibir. Ido katicepak idumuni enyaritai asuban nuka aibel akoit .

Aijulakinet na idelelei kotoma oiswamae loka asuban imoriaritos aibois na iswamaere kes. Kolo sek, ido eringa iswamao kotoma aiboisio ace, eswamao nu kere koswamai. Kwana aparasia nu iswamao kotoman ore nepenen. Isiboikinio yeni ediakarit nen pei kayen kolo adiakariata arai baat kayen ebwoikinit – emina araus imodiokoku kere yenika ateker. Inyamat luka asuban ipoyo kotoma alaro.

Itojokiaarit kojai ibarasit kanuka asuban kanu tetere kes epedorete ajukio, konye arai mam epedorete adumun ibarasit egwelunio epikisit k'ibarasit. Dodo kedol ainyam emorete lu esubanakinio inyamatakec, akiring adiope. Kedaun ainyam ititingio kes eikep kanuka abelia akoit naka opikisit. Nape idecaunia eikep akoit kiposiaaros ikacudak lu akerit. Elomari aberu togo konye etelepat ejai adingiriri okutwi korukitotor icenion nepepe k'itunga ice. Arai kekalanyanar akerit nes bo nat eupete aroma kwape itutubitor ekisil ejai ngul lu erukitotor kes aipot kes. Kejaa ngun da, ejai nes adingiriri akerit komam angoliaar kau. Arai kengolia kau, ejai bobo asuban nuu abongokinio.

Erot kere erukitere iworonoros icenion kobalas nee:  “Ekacudan ngol”.

Arai ejai ejukit, erai ecen nes ejuki kes. Ido ebala nesi nape ejuki ebe:

Aso asangata ngun nen.
Kwana bobo yes iraunos iinacan.
Arai kebu yenice da apejo ijaanaros kwape iinacan.
Akipi da imorete amoti adiope.


Aso kwangin kodaunos akiro. Eraun da ailongar ikoku ka ekia lokadeyanekika. Arai kolo kediakit ekiliokit da, iswamao bobo asuban nu kobukec ka ekiliokit da.

Monday, 1 July 2013

Asuban Imwatok

Imwatok kes idwe lu eurunitai adiope aparan ido kanek'aberu adiope. Kotoman aitutubena ace enyarao idwe lu imwatok kwape imuu, imuuna arai baat da ibangin. Ngin aberu naka aurian imwatok enyarao Totokodwe, ekiliokit enyarao Papakodwe. Ikoku yenisodit aanyun akolong emaikinio ekiror Opio arai erai isapat (Apio arai erai ipese), yen etupakin ekirorike Odongo (Adongo).

Eebo ejaanara angor nu irumit arereng kosodete aurun iuni adiope aparan. Ngin ikoku yenikiunieete enyarao ekiror Okelo (Akelo arai erai ipese) kanu naarai eyangaritai nes kwape yenikatupiton imwatok.

Arai da kesubit bala ebe ainakitai imwatok nepepe kaluk'auriak kec apolou, idelelei ebe mam itunga alelakinitos auri imwatok. Arai keuruun da arai bo acamun acamun kwape mam ipedoria aijulakin iboro. Nu kere alomunitos kotoma otia kalo kiisitos asuban nuka aipudunio kede ka abwataria kes. Bobo da epu noi ikisila nu eburat aikok ameun aparan na edounere imwatok kiton ne emojongiata. Kosodi bobo ajai ikisila ice atupite arai da kikam arereng na erono kosodete imwatok atwakare.

Asuban imwatok, kwape luce asuban nuk’Iteso, etorot toman aijulujuleeta nu ipu. Katemasi kwape kwana iswamaere ejaas atiakatiaketa nepepe kede ke eipone lokol sek eswamaere. Ameun ne alomuniat Imugaana akwap naka Iteso kosodete ikepugak da Lumusugun atupakin, aponi asuban nu kimikitet aiswamao kanu naarai kakonye kitunga kalu edeleleete asuban nu kwape nu apol adedeng. Etupakini nes eikristayone abunere kosodi aridakin asuban nu konyaraete da asuban nuka ajokin (Satana).

Kwana kaparasia kanu erai eimiela lok'itunga aitup eipone arai etale lok'Imusugun nes ainak asuban nu ecicingaros.

Kwana aibos naka atupite asuban nu kere, etapit itunga alosit aingitun ekimat loka ekanisa arai esaseredoti kosodete ailipakin idwekec. Ee bo mam ailipakin egwelio, arai da kitojokiaritai alemun ainakinete kanuka aigangitor aswam naka Ekanisa. Mam ailipakin eyangari apak na epol kwape enyamiata asuban nuka einono. Epatana alosit okanisa ailipakin idwe kanu naarai itunganan yenikican da epedor. Konye kejaa ngun da, ipu itunga luteso lu da, ekaulo lok'ailipakin idwekec kokanisa lu ebongorete oreriakec aiyatakin asuban nuk'einono kotoma aiyeya.  Karaida mam iswamao asuban kere, idumun itanapete idwekec, ikee nuke einono.

Kotoma Osula lo, kilosi aimor eipone lo iswamatatar asuban nuka imwatok kwana apaarasia nu. Ne da alomuniata aijulanakineeta kilosi aitodun eipone kolo sek eswamaere. Kanuka aingarakin yeni esiomi amisiikin kojokan asuban nu, kilosi aitiak iruan auni:

Atutubet nasodit, ikamunit eipone lo ijukarere eyemut mama ejaas ikauriak ka totokodwe, ebe ajar apese imwatok.

Kotoma atutubet nakiaareit, kilosi aimor asuban nu ipudunere imwatok kinga. Si arai nu asuban eputosi ka etale, konye naarai mam erai duc ebe eraas imwatok idwe lusodit kokale, ido bobo da iswamao nu arai kekapakinos itunga kere, egelakina motimot.
Atutubet nakiunieet, eiriam imwatok, kes cut etau loka asuban kanu. Kanu naarai iswamao kotoman aiboisio aarei, korekec kaluk'auriak imwatok nepepe ka orekec ka totokodwe, kilosi aitiak eiriaman kotoman atutubena aarei.

Kigolokin kilosi atiror aijulujuleeta nu da ayau Edini loka Eikristayone nepepe ka aijulujuleeta nu apotu kolomut kanuka eipugae ka Imusugun.


Nape kidoun imwatok, kanuka aitejenikin ikauriak ka totokodwe eyemut lo tetere kesi egeunete akapanakin kanuka asuban nuka eiriamane, itojokiarit ateker naka Iteso ebe erai ecen nes eiyakia. Arai da sek kiiraritos ikauriak ka totokodwe nuka aurio naka imwatok ejai ecen alosit.

Elosi ecen itingit akitoi na enyaritai ekojo kiton orekec ka totokodwe. Dodo kedol nesi ngin aidadaikin nesi adupakin ekojo lo obalasa. Nape edaunia kosii ikesa yii aibwongakin orute. Duc duc eibwongane lo erai aituritor ibarene nuka ateker kec. Ibwonga nesi kwape nat kwanata: "Ejo iso, Ekosi mongo iliyai".

Nape iirariat lu eibwongane lo kojenikinete ebe adolut akiro. Kotoma obongokin ilamasi kineras akiro kwape nat: "Uu maya! Ikacudak ngul".

Eraun do ekaulo kanu nes ingituniata nuikamunitos idwe, arai eraas ipesur arai isapa. Epedorete da aingitingit nes akiro ace.

Kwana aparasia nu, koipone loka amoote aswam asuban nu kotoma aiyeiya,etapit ecen ekaulo loka adupakin ekojo obalasa aitejenaar alosikineteke. Ebalas nesi nee: "Apese kus bon nes acud". Kwangin kojenikinete kwi ebe auri apesekec imwatok.

Asuban nuu nuka aitodolikin eyemut loka aurunio naka imwatok enyarao aremor ekojo. Aremor ekojo kotoma Ateso nuka nginiparaan enyamit apolou ace. Erai apolouke atemar, adakakin yenice arai luce aswam na elangir. Ee bo kotoma asuban nuka imwatok, erai eyemut lo loepipil noi kwape eraar aiisiiraret ebe adolu apak naka aitemonokin kanu eiriamane. Arai emamei lu ejautene erai aige amootoi arai aikoopaatoi kiton ne edumunototor iboro nusubes imwatok.

Ibus aijen ebe kolo sek kasonya arai asuban nu nepepe kanuka eiriamane erai nu da iisitos kamak'ecen aberiangu nepepe ka akukuranuut aisi.

Mam ejena obe apolou na itojokiaritere esiit lo, konye esubit bala kere elomunitos kotoma aitegelikina naka asuban kanu, ido kanu naarai mam yen alelakinit aidak alangir naka asuban kanu korekec. Epatana airwaniaar koipone kalo kolo eswamatotor iboro ebe, arai asuban nu nu da aminar eyarit atakanun. Kwape nat kilosio aanyun koingarene ajai ejie ajaut konuka alomar ore.


Ameun ne edounere imwatok, arai ameun ne etolomarere kes togo ekaulo loka aidounio, mam cut itolomunio kinga kiton ne ipudunere. Aparan na ipudunere elomuni kotoma apak na edaunete itunga ekapanakinos.

Kotoma akapanakin kec, etukete itunga nuka ateker akiria nuka ajon nepepe ka inyamat da ice. Do kanen kedol aparan kanuka asuban nuka aipudun eario ibarene iarei; imerekek ka akinei. Amunyin nuka ibarene kanu itanapio idwe (imwatok) akanin. Ido ngul da itunga lu ejaikinos asuban nu etanapio. Aipooere kere iswamao kalaro kanepe kanen.

Erai epucit lo loka imwatok, epucit loka aiyalama, ido itodunete itunga kere ailelekec koipone kalo ewoyoot kosomet da atenus
.

Ketukokinos itunga kere, itolomunio papakodwe nepepe ka totokodwe kinga kanuka aisom kalucetunga. Esomi totokodwe kotingite ajanit kopieyanari akwap kiswapakite eritei akou. Kedaut aisom inyakario kes togo.

Itolomunio do bobo kes kosodete aisiboikin okek. Kanen kititingete totokodwe adere na edonyitai atipe. Dodo erai toman adera na nes ibwaanakinete itunga ainanankinetakec nu eropiata kesi idwe. Kotoma okisil lok'einono arai kotoman otale lok’Iteso, erai ngul itunga lu eropitos idwe kes bon ecamakinitai aidak kes. Arai kedak yen mam eropit ewomitai ebe elosete idwe adekedekaanut.


Kedol apak na engoire arai igurwere atap, elos totokodwe kinyamite ecen ageikin itunga aigur atap. Etingete kesi kere (ecen kede ka totokodwe) aingol kosodete aigurwor atap. Igurworete kikarieete. Igurworete nginimot irwana atipet, ido ekaulo naka nginikigurwores ekerete kesi ikarieete kiton orute. Ebongunete kangina erasarete adupakin aingol kec kuju togo kinyekiniata lucengor aigur atap.

Nape eringa inyamat nu kekora, elosi ecen edakit edita (edita loitet lo mam iladitai) kiton ne igurwere atap. Ewodonokin nes atap odita lo. Irimokin nes nginimot na ipoyere atap iswamai kwape kwangin. Atap na erai na enyami nesi boni ekaulo loka aitikony toto nepepe ka papakodwe inyamata nuu.


Elemuni ecen inyamata nu nat adutanakin nes odita kosodi ainakin totokodwe ekaulo papakodwe. Kolo sek arai nes ibwaikin inyamat toman aituk ka totokodwe. Kwana ititing kes inyamat. Kanen kodelori ekarie. Iyatakinete do lucetunga aikor ka ainyam inyamat nu.


Erai kotoma apaarit kana isiitikinere ikauriak imwatok lu, ngun akiro nuebeit kes aswam. Mam kes icorakinitai abarene akwes. Papakodwe mam abarene epenek. Mam aikep abelekeka. Totokodwe mam aanyun itunga lukateker kec. Icorakinio ngul da luelosete aisa aijen ebe mam ewowanaro akio ka idwe arai kemonyata, kosodi ebe arai kemonyata ejai aramakin atenus. Aibois naka aingainga iyekakinio akayen. Nu kere ikisila ericitai kiton ne adaunere asuban nuk'eiriamane.

Kedaunos asuban, ecakakino aingolia, ibomoi nu etanapitai itunga nepepe ka iboro nudidik kuju togo. Amunyin nu itanapitai itunga akanin mam elacanaro kiton akulepek adengonor arai kiton emir arwetar.


Asuban nuk'eiriamane, kwape enyaritere kes kanu naarai ameun aidounio naka imwatok mam toto kodwe acamakinitai alosit arai aanyun ka itunga nuka ateker kec, eraas asuban nu eyangaunete ateker ka papakodwe nepepe ka ateker ka totokodwe nepepe. Iswamasi asuban nu irwana aarei, korekec k'ikauriak imwatok nepepe ka orekec kaluka auriak totokodwe.

Nape edaunere aitemonokin iboro nusubes imwatok, akinei ka imerekek nepepe ka iceboro nunyaman, ijukario akiro ateker ka totokodwe aitejenikin kes apaaran na ibecokinitai kanuka ageun eiriamani. Apak ngin, karaida kiitunitoi luka ateker ka totokodwe ajaikin toman asuban, mam kes epote arasun arasun. Epote kesi engopongopotos kiton nat ecen lo eupun kakes aitururikin luka ateker ka papakodwe kosodi adokar kuju togo aibwongakin. Nape ibwongakini nes kiparunos dodo kwi itunga lu nat angopitos alomar ore kakipikec nu nat ebwokunete. Kwangin kopote bodo itunga ka ekiliokit da alaro aisom kobwatasi akipi.

Erai alomar ore na na ejai ajiuni ajiun kotoma asiikin. Ikulepek asuban da eminas aibwaikinit itunga lu singiro aidar ecen tetere mam esiikin adokar kuju togo.  Aminas kolo ice aitinap ecen inapene luka angor ebe tetere mam ejenunio nes.

Kegeunos asuban, nape do itolomunio totkodwe kede ka idwe kinga, edokun ecen korasakini aisom. Esomi totokodwe kotingite ajanit (kopieyaanari akwap) akou da korapite keritei. Dodo naka aurian totokodwe esomi kopieyaanari akeje ka totokodwe ka ajanit.

Mam einono loka Iteso itojokiaarit eimuran (okilenike ka apese) aanyun ka toto ka aberuke, konye kotoma asuban kanu eanyunos ido esomete da kitingas. Kolo sek kasonya arai asuban nu nu eswamasi kimujalalasi itunga. Aisom da arai apodol apodol kwangin.

Ekaulo loka aisom, eropete itunga idwe. Eyangaunio bobo ader na edonyitai atipe kanuka itunga aibwanakin ainanakinetakec.

Kedol aingo atap, kwape nat sek kotoman asuban kanu epudunere imwatok, elosete totokodwe nepepe ka ecen ageikin itunga aigur atap. Kangonikiyala igurworete irwana atipet, konyoikinete akerit kiton orute ikariete. Kekokot inyamata elosi bobo ecen ka edita ke awodonokin atap na da elosi nesi aitikony ikauriak imwatok. Kedaunos nu nes enyamiata lucetunga da.

Aimat ajon erai ecen nes egeikin, ido erai ajon nu emunakinitai toman asuriany (amoti naka aitukes aarei) nes egeuner. nape engobari ecen ajon kikariekinete itunga. Ekoto aijen ebe amoti kere nuitoswamao aparan na kanuka asuban ewnitai ebomo (emabobo).

Iyata amat ekaulo loka ainya. Ematasi itunga kosomete da. Ngul da luk'ateker ka totokodwe, kemasete da ejai acoikinite kanu nat ka aitumurikin ikamurak kec kosodete aiposiaari akerit obukec. Nape iposiaarototor, kedolot orute kibwaarete kokerete. Nen do, kewanyut ngul isukunyikinito kes ebe aloto, ibwapakinete kibiribireete ka acukuman. Ikalalaete amoromor kec kobalas nee: "Ikacudak ngul…."

Nu ibus aijen kotoman oiriamane kes nuta: ngintiteker ebuni ka ecenikec, loda ingarenikini kes alomar ore lo ebeitor eiriamane. Erai ecen lo nes egeanakini kes asuban; nes egeun aipo, nes egeun ainyam ido nes egeikin itunga erot abongor obukec. Arai mam ecen enyounit erot apolouke eringa asuban iyatasi akonye. Ngul einakitor itunga luce akokite aite ka aidar ecen
.

Ebongokinio asuban nuka eiriamane imwatok kore kalukauriak totokodwe. Eputonor asuban nu kanu kidau aitetem. Idimi arai kwana erai aswam kitunga ka papakodwe asiikin alomar ore acakakin ecen kuju togo. Aso kedaut, erasari totokodwe togo ka totoke akanak'aurian. Togo ngol nes do nat kedol apak elomunia nesi kinga kanuka aisom, arai kanuka aigurwor atap.


Kwape iswamatotor asuban nuka imwatok kwana apaarasia nuu, mam eputonor kwa kolo sek eswamatotor. Ajaikinos aijulujuleeta. Kolo sek kasonya, kiton ikar idis kau eswamao asuban imwatok koipone kalo egelakina. Kwana kwape iswamaere ipu noi iboro nu elemanaritai: ngun iboro nu ewomitai kakonye ka itunga kwape nu esiliok arai itodunitos adedeng kede kileic.

Ee bo kolo sek, asomio imwatok kolosete itunga kwangin komam anapito kakuan. Kere itunga; angor ka ikiliok, idwe ka amakio apodol apodol komam ileic. Arai adalac aisom kwangin ba.  Esubit bala toma oiswamae lo nes alomunia akirot …ikacudak ngul..ngin akirot na da itoswamao kotoma asuban nu epurere aibucanareta nuka eyelo kano enyaritai eitalo.

Kanu naarai kolo nu eswamasi kojai adedeng toma, ido kanuka acoite aimusungio ebusakakinit ecen lo aidadari. Ido kanuka eiriam tetere mam ecen esiikin adokar kuju togo aminas itunga aisip itunga lusingiro aidar akais. Ikedarak lu mam etingitos ibelai bon, ice kakesi erumitos akwaras. Ne elomunia ejie atapit ice aimusungio. Ngul lu adolite apak kec amurete cut aituke.

Arai keyarakinos, amina ejie kiding atekerin abelun. Kwangin kanuka aitpol aipuc, apotu ikayaitok akwap (ikepugak) kopedos aibwaikin agogong kiton alemar kotoma asuban kanu ijiisio. Mere ijiisio bon, konye kangun da nuka ileic kwape nat aisom kwangin.


Keja ngun da, eringa cut etau loka asuban kanu ejai. Mam ijulakina nepe tai. Karaida ketapit itunga aisimarite aituuriana kes, elemarete ngun ibor nu mam apolou.